TEmbang Dhandanggula Kelas 9

Dhandhanggula

Tembang dandhanggula kuwe kadhapuk sekang tembung “dandang” lan “ gula “ sing artine kuwe barang kang manis. Panggambarane tembang Dhandhanggula kuwe ngenani urip pasangan anyar sing lagi seneng-senenge sebab nembe bae bisa ngrengkuh apa sing dadi gegayuhane. Merga swasana sing digambarna neng tembang Dhandhanggula kuwe nyenengna, mulane wateke tembang Dhandhanggula kuwe luwes lan ngresepaken. Paugerane tembang Dhandhanggula kaperang dadi telu yakuwe guru gatra, guru lagu, lan guru wilangan. Guru gatra yakuwe caching larik saben sapada, guru lagu yaukwe tibaning swara vokal ing pungkasaning gatra. Guru wilangan yakuwe cacahing wanda utawa suku kata saben sagatra.

a. Pathokan Tembang Dandangggula

Guru Gatra : 10 gatra

Guru Wilangan : 10, 10, 8, 7, 9, 7, 6, 8, 12, 7

Guru Lagu : i, a, e, u, i, a, u, a, i, a

b. Sasmita lan Wateke Tembang Kinanthi

Sasmitane : dhandanggula, sarkara, hartati, dhandang, madu, manis, sari bremana, gula drawa, gagak, kaga tresna

Watake :luwes, kemes lan ndadut ati, mula pantes kanggo nelakake crita apa bae ing ngendi bae, lan kahanan apa bae

A. Semaken tembang Dhandhanggula ing ngingsor kiye!

Dhandhanggula

Tegese tembung :

o Pamedhare : pamulange, ngandhakake, (membicarakan).

o medhar sabda : sesorah, (pidato).

o wasita : warsita, wursita, wewarah, piwulang, (nasehat).

o cumanthaka : kumawani, kumendel,( memberanikan diri).

o dhahat : banget, (sangat).

o Mudha : bodho, balilu, punggung,( bodoh).

o Ginunggung : gunggung + in = dibombong,( dibesarkan hatinya).

o Angrumpaka : nganggit, ngripta, (mengarang).

o Kalantur : kaladuk, ngayawara,( omong kosong).

o katula-tula : ngrekasa, asor, ora ana ajine.

o Rinuruh/ ruruh+in : pasuryan kang semu dhungkluk

o Ririh : lirih, alon, (pelan).

o Sasmita : sandi, kode,( isyarat)